Metody praktyki

Słowo medytacja pochodzi od łacińskiego słowa meditatio oznaczającego pogrążenie się w myślach, zagłębianie. Medytacja polega na trenowaniu swojego umysłu lub wchodzeniu w inną formę świadomości. Celem jest uzmysłowienie sobie napływających myśli i stanów oraz zaakceptowanie ich, bez utożsamiania się z nimi.

Rodzaje i techniki medytacji

Medytacja stosowana jest w wielu rodzajach praktyk, przede wszystkim w religiach Wschodu oraz jodze. Poniżej przedstawiamy najważniejsze techniki medytacji.

Medytacja polegająca na koncentracji

W tej technice skupiamy się na jednym obiekcie – kwiecie, oddechu lub na świecy. Na technikę składa się:

• vipassana – polega na podtrzymaniu świadomości na reakcjach naturalnych wywodzących się z obszaru ciała, które medytuje;
• jhana – polega na rozbudowywaniu swojej koncentracji na jednym przedmiocie;
• anapana – polega na skupieniu się na oddechu, dotyczy również jego liczenia;
• mandala – układanie i niszczenie mandali, co jest cechą buddyzmu tybetańskiego;
• medytacja z koanem – koan to trening umysłu (poza myśleniem) zalecany uczniowi przez mistrza chan, budowana koanu niszczy założenia funkcjonujące jako logiczne, a co za tym idzie godzi w nawyki i przyzwyczajenia osoby praktykującej;
• dhikr – podstawowa forma modlitwy w sufizmie, który jest określeniem różnych nurtów mistycznych występujących w islamie;
• Adoracja Najświętszego Sakramentu – występuje w katolicyzmie i polega na cichej modlitwie do Boga, który znajduje się w Najświętszym Sakramencie (w monstrancji lub tabernakulum);
• Modlitwa Głębi – polega na pomocy w procesie przejścia od aktywnej modlitwy do modlitwy odpoczynku w Bogu;
  pranajama – polega na kontrolowaniu oddechu, stosowana w jodze;
  skoncentrowanie się na zrównoważonej muzyce.

Medytacja polegająca na uważności:

• mindfulness – polega na obserwowaniu chwili, swoich doświadczeniach i wrażeniach zewnętrznych oraz wewnętrznych;
• satipatthana – polega na rozwinięciu uważności na ciele, uczuciach, świadomości, zjawiskach umysłu.

Ruchowa medytacja:

• tajiquan – chińska sztuka walki powiązana z filozofią, gimnastyka medytacyjna, której nazwa qigong oznacza zestaw zdrowotnych ćwiczeń z Chin;
• taniec derwiszów – praktykowany przez Derwiszy, członków muzułmańskiego religijnego bractwa o mistycznym charakterze;
• tańce voodoo, a także wybranych afrykańskich religii;
• dynamiczna medytacja stworzona przez Osho, który był współczesnym hinduskim guru, duchowym mistrzem i nauczycielem.

Powtarzanie sylab i dźwięków czyli mantr:

• medytacja transcendentalna – czyli każda medytacja, która ma na celu przekroczenie poza dualizm ego;
  część medytacji tybetańskiego buddyzmu;
• praktyka nianfo – ogólne powtarzanie imienia Buddy Amitabhy;
• Jezusowa Modlitwa – chrześcijańska modlitwa, która polega na wielokrotnym powtarzaniu imienia Jezusa Chrystusa;
• modlitwy do Matki Boskiej z różańcem w ręce w katolicyzmie;
• chrześcijańska medytacja wg metody Johna Maina.

Wizualizacje – świadome kierowanie umysłu ku pewnym wyobrażeniom:

• część medytacji tybetańskiego buddyzmu;
• techniki wizualizacji stosowane w psychoterapii;
• medytacja ignacjańska – w katolicyzmie, polega na modlitwie wg św. Ignacego Loyoli, inaczej zwana rozmyślaniem;
• medytacja światła.

Ułożenie ciała do różnych pozycji:

• asany – pozycje ciała stosowane w jodze;
  mudry – są to symboliczne gesty np. ułożenie w odpowiedni sposób palców lub dłoni;
• praktyka pokłonów występująca w religii prawosławnej.

Podtrzymanie czujności umysłu nie podtrzymując jednocześnie myśli:

• medytacja zazen – czyli medytacja na siedząco ze skrzyżowanymi nogami;
• shikan-taza – medytacja zakładająca przekroczenie umysłu;
• szine – medytacja polegająca na skupieniu się na jednej rzeczy, co uspokaja myśli;
• siedzenie spokojne;
• utrzymywanie milczenia przez długi czas.

Hipnoza i techniki do niej podobne:

• autohipnoza i wejście w trans;
• technika linii czasu;
• biofeedback – czyli dostarczenie zwrotnej informacji o zmianach stanu fizjologicznego osoby;
• sesje w deprywacyjnych kabinach.

Jedne z najbardziej znanych są medytacje buddyjskie. Oznaczają one pozostawanie bez wysiłku w tym co jest. Poprzez medytacje można wywołać uspokojenie umysłu i podtrzymanie tego stanu. Z drugiej strony możemy współpracować z kanałami energetycznymi płynącymi w naszym ciele. Jednak najbardziej efektywną metodą jest utożsamianie się z własną doskonałą Naturą Buddy i patrzenie na wszystko co się wydarza jako czyste.

Anna Krupińska