Dla Dzieci

Medytacja praktykowana już od najmłodszych lat wyposaża każdego człowieka w narzędzie, które umożliwia mu świadome odbieranie siebie i świata.

Poprzez regularną praktykę medytacji, dzieci są w stanie rozpoznać emocje manifestowane przez ich ciała, z większą uwagą odbierają doświadczenia płynące z wewnątrz oraz otaczającego świata, a także rozwijają umiejętność koncentracji.

Jak więc zacząć?

Z pewnością nie od samego „siedzenia” 🙂 Wprowadzenie dzieci w praktykę medytacji powinno odbywać się w zgodzie z ich naturalną potrzebą ruchu, doświadczania i odkrywania.

Dorośli, wykorzystując codzienne zdarzenia mogą dać świetny przykład dzieciom do praktykowania uważności, chociażby przez obserwację kropli deszczu na szybie, pełzającego ślimaka po trawie czy zapalonej świeczki.

Propozycje zabaw:

Przytoczone zabawy to zaledwie garstka pomysłów, które można wykorzystać wprowadzając dzieci do medytacji. Każdy z rodziców lub pedagogów, który zna swoich podopiecznych i który sam praktykuje, będzie wiedział jakie aktywności mogą pomóc konkretnym dzieciom.

1. Uderzenie w gong lub misę tybetańską i wsłuchiwanie w ich dźwięk aż zamilknie. Można wykorzystać też inny wybrzmiewający instrument, np. gitara, pianino z przyciśniętym pedałem forte (przedłużającym dźwięk) itp. Można wprowadzić jakiś znak np. uniesienie ręki, gdy dźwięk przestanie wybrzmiewać. Można też potem zostawić chwilę czasu (30-90 sekund) w ciszy, nasłuchując innych dźwięków.
2. Oddychanie brzuszne na leżąco z maskotką na brzuchu – unoszenie i opuszczanie maskotki.
3. Przedmuchiwanie kawałka waty, piórka lub piłeczki pingpongowej do jakiegoś celu.
4. Malowanie i kolorowanie mandali.
5. Liczenie oddechów w wersji dla dzieci – licząc oddechy na palcach. Dziecko siada i układa zamknięte dłonie na udach. Z pierwszym wydechem wysuwa kciuk prawej ręki, potem nabiera wdech, po czym z drugiem wydechem wysuwa palec wskazujący prawej dłonie itd. Można zacząć od liczenia tylko do 10, aż otworzymy wszystkie palce i na tym zakończyć medytację. Po jakimś czasie można próbować wprowadzić schemat taki, jak w medytacji dla dorosłych czyli po skończeniu jednej dziesiątki zamykamy palce i zaczynamy kolejną dziesiątkę.
6. Relaks autogenny Schultza w modyfikacji dla dzieci autorstwa Anny Polender. Relaks autogenny opiera się sugestii, która nie działa u dzieci, dlatego Anna Polender dostosowując go dla dzieci, wykorzystała mechanizm identyfikacji z postacią z bajki lub maskotką. Więcej o tej metodzie: https://prezi.com/62fza6d8rc4f/trening-relaksacyjny-anny-polender/.
7. Relaks progresywny. Napinanie i rozluźnianie mięśni. Można wprowadzić dla zwiększenia atrakcyjności element losowy w wyborze miejsc i różnicować czas utrzymywania napięcia mięśnia.
8. Wdychanie zapachu z zamkniętymi oczami, dobrze sprawdzają się tutaj pomarańcze i mandarynki (lub ich skórki), jak również kostka czekolady. Jeżeli pachnący element jest jadalny to można po części związanej ze świadomym doświadczaniem zapachu kontynuować ze świadomym i jak najdłuższym smakowaniem przedmiotu koncentracji.
9. Dotykanie ukrytych przedmiotów – zasłaniamy oczy lub przygotowujemy pudełko, do którego dziecko może włożyć ręce, ale nie może zajrzeć. Dziecko rozpoznaje wkładane do pudełka przedmioty.
10. Słuchanie bicia swojego serca, najlepiej chwilę po intensywniej aktywności fizycznej, np. wspólnym tańcu.
11. Wielu dzieciom podobają się wizualizacje, a niektóre, szczególnie trochę starsze, chętnie pobawią się w dostosowaną do ich wieku wersją tego ćwiczenia (dostosowanie oznaczałoby tu dobór odpowiedniego przedmiotu koncentracji i dostosowanie poleceń do wieku medytującej/medytującego).

Więcej technik medytacji dla dzieci opisanych zostało na stronie źródłowej:  http://maciejwielobob.pl/2016/05/medytacja-dzieci/.

Spokój żabki

W tym miejscu warto również wspomnieć o książce, która w ostatnim czasie budzi ciekawość wielu rodziców i pedagogów oraz terapeutów – „Uważność i spokój żabki” autorstwa Eline Snel. Jest to zbiór 11 propozycji ćwiczeń adresowanych do dzieci od 5 roku życia.

Autorka stworzyła w Holandii Akademię Nauczania Uważności, w ramach której prowadzi kursy dla nauczycieli, psychologów, rodziców i dzieci. Dobroczynny wpływ jej metody na dzieci jest tak wielki, że holenderskie ministerstwo edukacji postanowiło wszystkim nauczycielom, którzy sobie tego zażyczą, zafundować szkolenie w Akademii.

Więcej o informacji na stronie źródłowej: http://cojanato.pl/uwaznosc-i-spokoj-zabki.

Dla trochę starszych

W Polsce organizowane są dwudniowe kursy Anapany, czyli uważnej obserwacji naturalnego oddechu Kursy adresowane są do dzieci od 8 do 12 roku życia i młodzieży od 13 do 18 roku życia.

Więcej informacji można znaleźć pod adresem: http://www.children.dhamma.org/pl/.

Na zakończenie

Cieszy niezmiernie, że dorośli na całym świecie zaczynają dostrzegać korzyści z medytacji adresowanej do dzieci. W tym zaganianym świecie jest to niewątpliwe cenne narzędzie, które daje możliwość tym najmłodszym zwrócenia się ku sobie, odkrycia własnego umysłu i swoich możliwości. A czy naszym – dorosłych obowiązkiem nie powinno być wyposażenie dzieci w narzędzia, które przyczynią się do polepszenia jakości ich życia?

Joanna Czaja